W maju br. Rada Polityki Pieniężnej kolejny raz zdecydowała o podniesieniu stóp procentowych. W artykule wyjaśnimy, czym są w praktyce stopy procentowe. Podpowiemy także, jakie są przyczyny podwyżek i ich konsekwencje — dla oprocentowania lokat i kredytów.
Stopy procentowe to cena kapitału, jaką musi zapłacić za korzystanie z niego w określonym czasie inny podmiot. Wysokość stóp procentowych określa Rada Polityki Pieniężnej będąca organem NBP.
Jakie są rodzaje stóp procentowych?
Podstawowe stopy procentowe NBP to:
- stopa referencyjna, czyli minimalna cena, po jakiej bank organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym. Stopa referencyjna znajduje zastosowanie w transakcjach kupna i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych. Ma także bezpośredni wpływ na wskaźnik WIBOR — jeden z ważniejszych elementów oprocentowania kredytów i pożyczek;
- stopa lombardowa, czyli cena, po której NBP pożycza pieniądze bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych;
- stopa depozytowa definiuje oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w banku centralnym;
- stopa dyskontowa weksli to narzędzie stosowane do określenia stawki, po jakiej banki przyjmują wesele do dyskonta od podmiotów gospodarczych;
- stopa redyskontowa weksli umożliwia kalkulację stawki, po której bank centralny kupuje weksle od banków komercyjnych.
Jakie są przyczyny podwyżek stóp procentowych?
Przez ostatnie lata stopy procentowe NBP utrzymywały rekordowo niskie poziomy. W październiku 2021 RPP zdecydowała o ich podwyższeniu. Od listopada do maja 2022 miały miejsce kolejne comiesięczne wzrosty — w sumie było ich 7. Takie decyzje miały na celu powstrzymanie galopującej inflacji, czyli wzrostu cen w gospodarce. Zmiana wartości stóp procentowych jest bowiem jednym z najważniejszych narzędzi służących do kontrolowania procesu utraty wartości pieniądza.
Wpływ podwyżek stóp procentowych na lokaty i kredyty
Zmiany wartości stóp procentowych znajdują odzwierciedlenie w zmianach oprocentowania produktów kredytowych i lokat.
Stopy procentowe a oprocentowanie kredytów
W przypadku wzrostu stopy referencyjnej rośnie także wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) – referencyjna wartość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Obok marży, wartość WIBOR-u jest najważniejszym elementem, który wpływa na oprocentowanie kredytów i pożyczek z oprocentowaniem zmiennym. Jeśli stopy procentowe rosną, rosną więc także koszty kredytów. W najbliższym czasie planujesz sięgnąć po kredyt? Rozważ wybór produktu z oprocentowaniem stałym. Jeśli tak właśnie zrobisz, przez wskazany w umowie okres (zazwyczaj jest to kilka lat) rata finansowania pozostanie na niezmiennym poziomie, niezależnym od wahań stóp procentowych i wskaźnika WIBOR. Zanim podejmiesz decyzję, koniecznie porównaj koszty i warunki obu formuł.
Stopy procentowe a oprocentowanie lokat
Konsekwencją wzrostu stóp procentowych jest zwiększenie oprocentowania nie tylko kredytów i pożyczek, ale także lokat. Biorąc pod uwagę aktualną, rekordowo wysoką wartość stóp, deponowanie pieniędzy na lokatach jest dziś zdecydowanie bardziej opłacalne niż kilkanaście czy kilkadziesiąt miesięcy temu. W połączeniu z pełnym bezpieczeństwem kapitału i możliwością kalkulacji wygenerowanych zysków już na starcie lokata bankowa stała się atrakcyjnym instrumentem finansowym, który pozwala całkowicie wyeliminować ryzyko inwestycyjne i osiągnąć pewne zyski. Aby w pełni wykorzystać jej potencjał, przed zawarciem umowy z bankiem porównaj parametry dostępnych na rynku produktów, zwracając uwagę na długość trwania okresu lokacyjnego, wartość oprocentowania (to właśnie od niego zależy, ile w praktyce zarobisz), minimalną i maksymalną kwotę depozytu i możliwość założenia lokaty w preferowany przez Ciebie sposób (np. online lub przez telefon). Dzięki takiej analizie maksymalnie wykorzystasz potencjał lokaty i dostosujesz jej parametry do własnych oczekiwań.
Źródło:
- https://businessinsider.com.pl/finanse/efekt-wyzszych-stop-w-bankach-podnosza-oprocentowanie-lokat/m4dscth
